W dniu 26 lipca 2023 r. została
opublikowana ustawa z dnia 07 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym,
wprowadzająca od dnia 01 stycznia 2024 r.
zmiany w zakresie zasad przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego
zasiłku opiekuńczego oraz zasiłku dla opiekuna.
Powołana
wyżej ustawa w miejsce dotychczasowego świadczenia pielęgnacyjnego,
specjalnego zasiłku opiekuńczego oraz zasiłku dla opiekuna
wprowadza dwa
nowe świadczenia:
1.
świadczenie
pielęgnacyjne (dla opiekunów dzieci z niepełnosprawnością, do
ukończenia 18. roku życia)
- do którego prawo będzie ustalane oraz wypłacane przez
wójta/burmistrza/prezydenta
miasta (Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Brodnicy).
Pobieranie
świadczenia pielęgnacyjnego nie będzie uzależnione od
jakichkolwiek ograniczeń w zakresie podejmowania zatrudnienia lub
innej pracy zarobkowej. Jednocześnie, pobieranie przez opiekuna
własnych świadczeń emerytalno-rentowych nie będzie miało żadnego
wpływu na jego prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. O świadczenie
pielęgnacyjne będą mogły się również ubiegać wszystkie
rodziny zastępcze, osoby prowadzące rodzinne domy dziecka oraz
dyrektorzy placówek pieczy zastępczej. Istotną zmianą wynikającą
z nadchodzących przepisów jest również to, że zostanie
wprowadzona wyższa kwota świadczenia pielęgnacyjnego, jeżeli
w rodzinie jest więcej, niż jedno dziecko z niepełnosprawnością.
Jeśli rodzic/opiekun sprawuje opiekę nad więcej niż jednym
dzieckiem z niepełnosprawnościami - świadczenie pielęgnacyjne
będzie podwyższane o 100 proc. na drugie i każde kolejne dziecko z
niepełnosprawnościami. To oznacza, że od 1 stycznia, kiedy ustawa
wejdzie w życie, na każde dziecko będzie wypłacane odrębne
świadczenie pielęgnacyjne.
2.świadczenie
wspierające (dla pełnoletnich osób z niepełnosprawnością)
- do którego prawo będzie ustalane oraz będzie wypłacane przez
Zakład
Ubezpieczeń Społecznych.
W
związku z tym, w celu ustalenia prawa do
jednego z powyższych świadczeń na nowych zasadach,
po
1 stycznia 2024 r.
niezbędne będzie złożenie NOWEGO
WNIOSKU,
który zostanie rozpatrzony zgodnie z nowym stanem prawnym.
Ochrona
praw nabytych dla osób, które uzyskały prawo do świadczenia
pielęgnacyjnego na podstawie dotychczasowych przepisów.
W
sprawach o świadczenie pielęgnacyjne i specjalny zasiłek
opiekuńczy, do
których prawo powstało do dnia 31 grudnia 2023 r., stosuje się
przepisy dotychczasowe.
Osoby,
którym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, albo od dnia
wejścia w życie niniejszej ustawy, na zasadach obowiązujących do
dnia 31 grudnia 2023 r., przyznane zostało co najmniej do dnia 31
grudnia 2023 r. prawo do świadczenia pielęgnacyjnego albo
specjalnego zasiłku opiekuńczego, zachowują,
na zasadach obowiązujących do dnia 31 grudnia 2023 r., prawo
odpowiednio do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku
opiekuńczego
nie dłużej jednak niż do końca okresu, na który prawo zostało
przyznane. W przypadku gdy osobie, w związku z opieką nad
którą, osoby, miały przyznane prawo do świadczenia
pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego, wydane
zostało nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo
orzeczenie o niepełnosprawności
stanowiące kontynuację dotychczasowego orzeczenia, osoby, zachowują
prawo odpowiednio do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego
zasiłku opiekuńczego na zasadach obowiązujących do dnia 31
grudnia 2023 r. Warunkiem zachowania prawa odpowiednio do świadczenia
pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego na zasadach
określonych w zdaniu pierwszym jest złożenie wniosku o nowe
orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności
w terminie 3 miesięcy od dnia następującego po dniu, w którym
upłynął termin ważności dotychczasowego orzeczenia o stopniu
niepełnosprawności albo orzeczenia o niepełnosprawności,
a następnie złożenie wniosku o ustalenie prawa odpowiednio do
świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego
w terminie 3 miesięcy, licząc od wydania orzeczenia o stopniu
niepełnosprawności albo o niepełnosprawności.
Warunki
nabywania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego oraz świadczenia
wspierającego na podstawie ustawy z dnia 07 lipca 2023 r. o
świadczeniu wspierającym oraz ustawy o świadczeniach rodzinnych od
dnia 01 stycznia 2024 r.
1. ŚWIADCZENIE
PIELĘGNACYJNE
Świadczenie
pielęgnacyjne przysługuje:
1)
matce albo ojcu,
2)
innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25
lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r.
poz. 1359 oraz z 2022 r. poz. 2140) ciąży obowiązek alimentacyjny,
a także małżonkom,
3)
opiekunowi faktycznemu dziecka,
4)
rodzinie zastępczej, osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka,
dyrektorowi placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorowi
regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektorowi
interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego
– jeżeli
sprawują opiekę nad osobą w wieku do
ukończenia 18. roku życia
legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu
niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności
łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej
opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną
możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego
współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego
leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Osobom,
o których mowa w ust. 1 pkt 1-3, rodzinie zastępczej i osobie
prowadzącej rodzinny dom dziecka sprawującym
opiekę nad więcej niż jedną osobą
w wieku do ukończenia 18. roku życia legitymującą się
orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem
o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej
lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze
znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz
konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka
w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, wysokość
świadczenia pielęgnacyjnego,
podwyższa się o 100% na drugą i każdą kolejną osobę, nad którą
sprawowana jest opieka.
Świadczenie
pielęgnacyjne przysługuje aktualnie w wysokości 2458,00
zł miesięcznie. Kwota
ta podlega corocznej waloryzacji od dnia 1 stycznia.
Świadczenie
pielęgnacyjne nie
przysługuje
jeżeli:
1) osoba
sprawująca opiekę ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku
opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla
opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o
ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów;
2) osoba
wymagająca opieki została umieszczona lub przebywa w domu pomocy
społecznej, zakładzie opiekuńczo-leczniczym, zakładzie
pielęgnacyjno-opiekuńczym, placówce zapewniającej całodobową
opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w
podeszłym wieku, o której mowa w przepisach o pomocy
społecznej, zakładzie karnym, zakładzie poprawczym, areszcie
śledczym albo schronisku dla nieletnich;
3) osoba
wymagająca opieki jest uprawniona za granicą do świadczenia na
pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o
koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne
umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej;
4) na
osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do
świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że
przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub
dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej;
5) na
osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do specjalnego zasiłku
opiekuńczego, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub prawo do
zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia
2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów.
2.
ŚWIADCZENIE WSPIERAJĄCE
Świadczenie
wspierające przysługuje osobie w wieku od ukończenia 18. roku
życia
posiadającej
decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia,
o której mowa w art. 6b3 ust.
1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i
społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z
2023 r. poz. 100, 173, 240 i 852), zwanej dalej „decyzją
ustalającą poziom potrzeby wsparcia”, w której potrzebę
wsparcia określono na poziomie od 70 do 100 punktów w skali
potrzeby wsparcia, o której mowa w art. 4b ust. 1 ustawy z dnia 27
sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
Świadczenie
wspierające przysługuje miesięcznie w wysokości:
1) 220%
renty socjalnej - jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby
wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 95 do 100 punktów w
skali potrzeby wsparcia, o której mowa w art. 4b ust. 1 ustawy z
dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych;
2) 180%
renty socjalnej - jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby
wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 90 do 94 punktów w
skali potrzeby wsparcia, o której mowa w art. 4b ust. 1 ustawy z
dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych;
3) 120%
renty socjalnej - jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby
wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 85 do 89 punktów w
skali potrzeby wsparcia, o której mowa w art. 4b ust. 1 ustawy z
dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych;
4) 80%
renty socjalnej - jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby
wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 80 do 84 punktów w
skali potrzeby wsparcia, o której mowa w art. 4b ust. 1 ustawy z
dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych;
5) 60%
renty socjalnej - jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby
wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 75 do 79 punktów w
skali potrzeby wsparcia, o której mowa w art. 4b ust. 1 ustawy z
dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych;
6) 40%
renty socjalnej - jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby
wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 70 do 74 punktów w
skali potrzeby wsparcia, o której mowa w art. 4b ust. 1 ustawy z
dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
Świadczenie
wspierające nie
przysługuje,
jeżeli:
1) osoba,
o której mowa w art. 3 ust. 2, została
umieszczona w domu pomocy społecznej, w rodzinnym domu pomocy,
zakładzie opiekuńczo–leczniczym, zakładzie
pielęgnacyjno-opiekuńczym, placówce zapewniającej całodobową
opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w
podeszłym wieku, o której mowa w przepisach o pomocy
społecznej, zakładzie karnym, zakładzie poprawczym, areszcie
śledczym albo schronisku dla nieletnich;;
2) osoba,
o której mowa w art. 3 ust. 2, jest uprawniona za granicą do
świadczenia o podobnym charakterze do świadczenia wspierającego,
chyba że dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym
stanowią inaczej;
3) na
osobę, o której mowa w art. 3 ust. 2, inna osoba jest uprawniona za
granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką,
chyba że dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym
stanowią inaczej.
Decyzję
ustalającą poziom potrzeby wsparcia
wydaje wojewódzki zespół na wniosek osoby z niepełnosprawnością.
Potrzeba wsparcia to następstwo braku lub utraty autonomii
fizycznej, psychicznej, intelektualnej lub sensorycznej. Przy
ustaleniu potrzeby wsparcia bierze się pod uwagę, adekwatnie do
wieku oraz niepełnosprawności fizycznej, psychicznej,
intelektualnej lub sensorycznej, zdolność osoby do samodzielnego
wykonywania określonych czynności, związanych z obszarami
codziennego funkcjonowania oraz rodzaj wymaganego wsparcia, z
uwzględnieniem czasu niezbędnego do jej wykonania oraz konieczności
wsparcia przez inną osobę lub technologię wspomagającą, mającą
na celu zapewnienie zwiększenia lub utrzymania niezależności osoby
z niepełnosprawnością. Poziom potrzeby wsparcia, o której mowa w
ust. 1, ustala się w wartościach punktowych w skali od 0 do 100.
Poziom potrzeby wsparcia ustalany jest na podstawie obserwacji,
wywiadu bezpośredniego oraz oceny funkcjonowania osoby ubiegającej
się o ustalenie potrzeby wsparcia, przy zastosowaniu formularza w
zakresie ustalania poziomu potrzeby wsparcia dla osób zaliczonych do
stopnia niepełnosprawności, a także na podstawie informacji
wskazanych w kwestionariuszu. Ustalenia poziomu potrzeby wsparcia
dokonuje się, za zgodą osoby ubiegającej się o ustalenie potrzeby
wsparcia w miejscu jej stałego pobytu na terenie Rzeczypospolitej
Polskiej, albo w siedzibie wojewódzkiego zespołu albo w miejscu
przez niego wyznaczonym, spełniającym warunki, o których mowa
w art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu
dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (Dz. U. z 2022 r.
poz. 2240).
W
przypadku gdy osoba wymagająca opieki lub osoba uprawniona do jej
reprezentowania złożyły wniosek o ustalenie prawa do świadczenia
wspierającego postępowanie z wniosku o ustalenie prawa do
świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego,
lub zasiłku dla opiekuna, zawiesza się do czasu
rozstrzygnięcia sprawy z wniosku o ustalenie prawa do świadczenia
wspierającego. W przypadku podjęcia zawieszonego postępowania,
prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku
opiekuńczego, albo zasiłku dla opiekuna, ustala się po dokonaniu
przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozstrzygnięcia sprawy z
wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego.
Wypłata
świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego,
albo zasiłku dla opiekuna, podlega wstrzymaniu, jeżeli osoba
wymagająca opieki lub osoba uprawniona do jej reprezentowania
złożyła wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego.
W
przypadku odmowy przyznania osobie wymagającej opieki świadczenia
wspierającego lub pozostawienia wniosku o to świadczenie bez
rozpatrzenia, odpowiednio świadczenie pielęgnacyjne albo specjalny
zasiłek opiekuńczy, albo zasiłek dla opiekuna, wypłaca się
od miesiąca, w którym wstrzymano ich wypłatę do końca okresu na
jaki je przyznano, jeżeli osoba spełnia warunki określone w
ustawie zmienianej w brzmieniu dotychczasowym.